Zwanen voor het MOA, door Bea Groen

Amelisweerd in de herst – bijzondere fenomenen

Eigenlijk is iedere dag een Dag van Amelisweerd

Op dit moment, aan het begin van de herfst, beginnen de bomen bronzen kleuren te tonen. Eikels en beukennootjes vallen in grote hoeveelheden. Kraaien zijn druk bezig om noten te kraken op het asfalt van de Rhijnauwenselaan. Met een noot in de snavel vliegen ze omhoog, laten de noot vallen en landen er snel naast om te zien of de noot al is open gegaan. Walnoten, hazelnoten, kraaien zijn er gek op. Ze hebben er dan ook veel voor over.

Paddenstoelen rijkdom

De eerste paddenstoelen hebben hun koppen alweer opgestoken. Nog even en Amelisweerd laat zien waar het beroemd om is: de zeldzame russola’s, de kluifzwammen, stuifzwammen en vele anderen laten zich uitgebreid bewonderen in het bos. Wees verstandig en laat ze staan. De meesten zijn giftig. En niet alleen de paddenstoelen zijn het bekijken waard. Een grote zwanenfamilie zwemt trots langs het museum. De jonge zwanen van dit voorjaar zijn nu groot, maar krijgen hun witte verenpracht pas volgend jaar. Tegen de zomer is er dan een witte imposante stoet op de rivier.

Joop Spaans over de zwarte essenvoeten

Joop Spaans naast een gevallen es, door Bea Groen

Een bijzondere Amelisweerd-dag is het, wanneer rentmeester Joop Spaans een excursie leidt, zoals onlangs in een paar noordelijke bospercelen (Hoge bos en Rijnsoever). Hij vertelde over het probleem van de essenvoeten. Essen zijn prachtige, hoge rechtopgaande bomen, met problemen die voortkomen uit hun jeugd. Toen groeiden essen nog als essenhakhout. Iedere paar jaar werden namelijk alle uitlopers gesnoeid. Daardoor ontstond langzamerhand een grillig gevormde stronk essenhakhout, waaruit lange rechte takken ontsproten. Onder andere wielspaken maakte men hiermee.

Verspochten

Na de Tweede Wereldoorlog werden de essen niet meer gesnoeid. Veel essen groeiden vanaf dat moment als bomen met één stam op een verdikte voet. Helaas scheuren essen vaak in de lengte. In de scheur sijpelt dan water binnen. Langzamerhand verspocht (i.e. door vocht aangetast, beschimmeld, verrot) de onregelmatig gevormde voet van de es. De kern wordt zwart van binnen en de es moet uiteindelijk gekapt worden. Op de foto zie je Joop Spaans naast een gevallen es.

Een bijzonder Amelisweerd fenomeen dus! Er staan meerdere van deze essen op de landgoederen. Verschillende exemplaren hebben zwarte stronken. Zoek ze eens op.

Tekst en foto’s: Bea Groen