Al jaren is er een stevige discussie over de toekomst van het Trapeziumbos van Oud-Amelisweerd. Het bos is een voor Nederlandse begrippen zeldzaam gaaf voorbeeld van een (laat) 18e eeuwse aanleg. Het vormt één geheel met landhuis Oud Amelisweerd en omgeving (gebouwd in dezelfde tijd).
Het bos kent een ongekend aantal bomen van monumentale leeftijd, waaronder 40 meter hoge eiken. Zij behoren tot de hoogste van ons land. Die ouderdom wordt door de gemeente Utrecht, eigenaar van het bos, ook als probleem gezien. Oude bomen komen op een gegeven moment aan hun eind. Dat kan bij eiken – ondanks ziekte – overigens nog honderden jaren duren.
Monumentale lanen: ontwerp versus ecologie
Een fel discussiepunt is wat je met een laan doet als er hier en daar een boom uitvalt. In 2008 produceerde een extern deskundige, Simon Klingen, de nota ‘Noblesse Oblige’. Hierin beveelt hij aan om vrijwel alle monumentale lanen te kappen om ze opnieuw in te planten met jonge boompjes. Doel daarvan? Dan staan alle bomen weer netjes even hoog in het gelid. Als Vrienden van Amelisweerd hebben wij ons om ecologische en cultuurhistorische redenen daartegen verzet. Dat vond redelijk gehoor bij de gemeente. In de gemeentelijke Toekomstvisie is vastgelegd dat gezonde bomen niet mogen worden gekapt.
Wordt er niet teveel gekapt?
Daarmee is de discussie nog niet gesloten. In een nieuw beheerplan is het Trapeziumbos thans als ‘parkbos’ gedefinieerd. De vraag is: Wat betekent dat voor het beheer? Mede in het kader van achterstallig onderhoud is er de laatste maanden heel wat aan bomen en dood hout verwijderd. De Vrienden van Amelisweerd vinden dat tot dusverre niet altijd duidelijk is om welke reden een aantal ingrepen zijn gedaan, en of er bij de aanpak gebruik wordt gemaakt van deskundige rapporten die de laatste jaren zijn geschreven (zie de rapporten onder downloads).
Ook op verzoek van de Adviesgroep waarin ook de Vrienden zijn vertegenwoordigd, wordt er binnenkort een workshop georganiseerd met experts uit de ecologische en cultuurhistorische hoek om de verdere aanpak te bespreken. Wat ons betreft gaat het zeker ook om de betekenis en belevingswaarde van een echt oud bos, en het belang dat monumentale bomen ook hebben voor bijvoorbeeld de bijzondere soorten vogels, vleermuizen en paddenstoelen.